Geomatik Mühendisliği nedir, ne iş yapar?

Merhaba,

Geomatik mühendisliği nasıl bir meslektir diye merak ediyorsanız eğer bu yazım tam size göre. Kafanızda ki soruların cevabını umuyorum burada bulabilirsiniz.

Ben hali hazırda bir geomatik mühendisiyim ve şunu çok iyi biliyorum ki mevcut mühendislerimiz arasında bile, tam olarak yaptığımız işleri anlayamayan kişiler var. Hele mesleği seçmek isteyenlerin kafalarında ki soru işaretlerini, kocaman bir çuvala bile sığdırmak mümkün değil. Bu yazı serisinde amaçladığım, kafasında soru işareti olanlar için detaylı bir biçimde geomatik mühendisliği nedir, geomatik mühendisliği iş imkanları, geomatik mühendisliği ne iş yapar, gibi soruların cevaplarını bulmak. Ben biliyorum diyenler de yorum köşesinden katkıda bulunabilirler. Onlara birer kahve ısmarlarım. 🙂

Son Güncelleme: 06/05/2020 Çarşamba günü yapılmıştır.

Hiç Merak Ettiniz Mi?

Sat-Nav sistemleri nasıl çalışır?

Yeraltı tünellerinin rotaları nasıl kontrol edilir?

Bir bölgede yeni yapılanmalar veya altyapı için gerçekçi senaryolar nasıl oluşturulur?

Gerçek bir ralli veya yarış için hazırlanacak rota veya pist nasıl tasarlanıyor?

Taşkın erken uyarı sistemi veya diğer afet yönetim sistemleri nasıl çalışıyor?

Geniş veya zorlu araziler nasıl sınırlandırılıp yönetiliyor?

İşte, Geomatik Mühendisliği tüm bunlara ve fazlasına cevap veriyor.  Devamını, yazıyı hazırladıkça bu sayfaya ekleyeceğim ve sayfalar halinde derlenecek. Yani, devamını yine bu makale altında 2. sayfada bulabileceksiniz. Yenilikleri görmek için arada sırada buralara göz atın. 21/08/2015

Geomatik Mühendisliği Nedir?
( Geodezi + Geoinformatik kelimelerinin birleşiminden türetilmiştir.)

Ben çok kısa olarak şöyle açıklıyorum;

Yeryüzünün bir bölümüne veya tamamına ilişkin ölçüm, analiz ve veri yönetimi gibi önemli görevleri üstlenen “mühendislik” bilimidir. Daha sonra detaylarına gireceğimiz için bu kısa açıklamayı uygun gördüm.

Profesyonel olarak içinde bulunduğu çalışmaların en gözde olanlarına gelecek olursak, başlıklar halinde şöyle sıralayabiliriz.

1. 1. Arazi ve Hidrografi Ölçmeleri
   2. Mühendislik ve Madencilik Ölçmeleri
   3. Uzaktan Algılama
   4. Coğrafi Bilgi Sistemleri

1. Arazi Yönetimi

Şimdi bu başlıkların açıklamalarını yapalım. Amacımız mesleği tanımak olduğu için çok detaylı açıklamalar yapmak yerine, özünde ne olduğunu vurgulayabilecek şekilde açıklamaya çalışacağım. Unutmayalım ki burada bilgi vermek istediğim kişiler google üzerinden; geomatik mühendisliği nedir,  geomatik mühendisliği taban puanları veya işte geomatik mühendisliği dersleri gibi aramalar yaparak mesleği tercih aşamasında olan kimselerdir. Yani çok teknik bilgi vermemeye özen göstereceğim. Yazının sonunda ise geomatik mühendisliği hangi üniversitelerde var sorusuna cevap arayacağımız bir bölüm ekleyebilirim. Haydi başlayalım.

Arazi Ölçmeleri

Haritalar temelde, kullanan kişilere -haritalanmış bölge hakkında- bilgiler vermek amacıyla oluşturulur. Bu bilgiler bölgenin topografyası ya da bu bölge ile mekansal olarak ilişkili diğer konular (bu bölgenin jeolojisi, jeomorfolojisi, iklimi, trafiği, yeraltı kaynakları, değişik bakış açılarından ekonomisi vb.) gibi konulardan oluşabilir. Ben anlaşılması açısından bir görselle, güncel konular üzerinden gideceğim.

Araziden veri toplama işlemi çok önemlidir. Çünkü verileriniz doğru olmazsa, doğal olarak sonuçlarınız da yanlış çıkacaktır. Veri toplama işleminde, bir çok teknik ve yöntem mevcuttur. Geomatik mühendisi verileri garanti eder. Aleti kimin kullandığı, verileri kimin topladığı önemli olsa da asıl ve daha önemli olan, izlenecek yöntem ve sorunlar karşısında uygulanacak çözümlerdir. İşte geomatik mühendisi bu durumda tek yetkili kişidir.

Daha sonra bu verilerin değerlendirilmesi ve bilgiye dönüştürülmesi aşamalarında da geomatik mühendisi en etkin rolü oynamaktadır. Kısacası, örnek verecek olursak eğer navigasyon cihazının yazılımını yapmıyoruz fakat onun için en değerli parçayı, altlığı yani haritayı üretiyoruz. (Bununla kalmıyoruz fakat detaya girersek eğer uzun yıllar orada kalmamız gerekebilir 🙂 ) (2015-08-21 – 22 olmak üzere)

Devamı gelecek. Buralarda takılmaya devam edin!..

Hidrografi Ölçmeleri

Teknoloji gelişiyor ve buna paralel olarak, topraklarımızda ki yer altı zenginlikleri azalıyor. Bu durum, ülkelerin kaynak arayışını, gelişen teknolojiyle birlikte kıyıya ve daha derinlere doğru çekiyor. Bunun yanı sıra, en ufak balıkçı teknelerinden tutun da uçak gemilerine varıncaya kadar, tüm gemilerin sağlıklı bir şekilde ilerleyebilmesi ve bir deniz faciası -titanik- yaşanmaması için hidrografi ölçmeleri hayati bir rol oynar.

Tanım

Deniz haritacılığı “ Deniz yatağının yapısını ve doğasını belirlemek için gerekli parametreleri bulma ve ölçme bilimi “ olarak tanımlanan çok yönlü bir uğraş alanıdır. Doğal olarak bu tanıma denizin kara ile olan ilişkisi de girmektedir. Sularla kaplı bölgelerden en verimli biçimde yararlanmak için bu bölgelerin dip topografyasının güncel olarak bilinmesi gereklidir.

Hidrografik ölçmelerin ilk amacı, karasal topografik haritalara benzer şekilde deniz dibinin bütün özelliklerinin, doğal ve yapay görünümlerinin belirtilmesidir. Noktaların deniz seviyesinden olan derinliklerinin belirlenmesi işlemine iskandil denilmektedir.

Kısacası bizler şu gibi çalışmalarda bulunabilir ve bunları gerçekleştirebiliriz.

• • Askeri ve genel amaçlı oşinografik araştırmalarda sağlanan, özellikle jeolojik verileri tamamlayıcı dip ve dip altı tabakalarına ait yapısal ve litolojik bilgilerin tespiti.

• • Bölgenin batimetrik ve manyetik özelliklerinin çıkarılması

• • Sualtı tabanı ve sahillerde yapılacak her türlü inşaat ve tesislerin üzerine inşa edilebileceği en uygun yerlerin belirlenmesi ile bu tesislerin devamında alınması gerekli önlemlerin incelenmesi.

• • Denizaltı boru ve kablo hatlarının çekilmesi için gerekli araştırmalar ve bunların periyodik kontrolleri

• Deniz kaynaklarının ve mineral depolarının araştırılması ve bulunması.

Gördüğünüz gibi denizi sevenler içinde oldukça geniş çaplı bir çalışma alanımız mevcut. Şimdilik bu kadar. Devamı için takipte kalın. (2015-08-22)

Zaman buldukça devam edeceğim. 🙂 Biraz fazla uzadığının farkındayım.

Yapı ve Madencilik Ölçmeleri

Merhaba,

Uzun bir aradan sonra tekrar konuyu güncelleme fırsatı buldum. Kısa bir açıklama ve bilgilendirme yaparak bu konuyu da geçeceğim. Çünkü, yazımızın amacı; genel olarak Geomatik Mühendisliği mesleğini okumak isteyecek kişilerin, neler yaptığımızla ilgili bilgi sahibi olmasıdır.

Yapı

Yapı -köprüler, yollar, tüneller ve binalar vb.- ölçmeleri ile anlatılmak istenen, oldukça kapsamlı bir konudur. Genel olarak bahsedecek olursak, yapılar inşaat sürecine girmeden önce birtakım çalışmalar ve hesaplamalar yapılarak planlanır. Bu planların sonucundaysa binaların yapılabilmesi için proje ve planlarının hazırlanması gereklidir. Bizler ön veriler üreterek bu plan ve projelerin yapılabilmesine olanak sağlarız. Geomatik Mühendisliği burada çok önemli görevler alır. Örneğin yapının kurulacağı yerin tanımlanması gereklidir. Bu alanın üzerinde bir projenin hazırlanabilmesi için bölgenin topografik özelliklerinden tutun bir çok özelliğinin bilinmesi hayati önem taşır. İşte bu bağlamda yaptığımız ölçüm çalışmaları ile arazinin: sınırları, eğimi, engebesi vb gibi bir çok özelliğini içeren haritalar ya da üç boyutlu modeller üretmek bizim görevimizdir.

Başlangıç aşamasında aldığımız bu görev ile yapılarda ki görevlerimiz son bulmaz. Bundan sonrasındaysa yapı inşaatının gidişatını kontrol etmek amacıyla yapılan ölçümlerle, görevimize devam ederiz. Örneğin bir baraj inşaatında, baraj set duvarının gidişatı, barajların devasa kapaklarının yerleştirilmesi; bir köprü inşaatında yine buna benzer kontrol ve kusursuz montaj için yapılan ölçümler vb. gibi görevler bunlardan bazılarıdır.

Yapıların bitimindeyse farklı kontrol ölçümlerimiz üzerinden görevlerimiz devam eder. Deformasyon dediğimiz bu ölçümler ile yapıların mevcut durumlarını sürekli takip etmemiz gerekebilir. Örneğin bir köprünün, heykelin, gökdelenin, binanın, tarihi eserin, tünelin fiziksel değişimlerini bu sayede takip ederiz. Bu bizlere yapının sağlığı ile ilgili gerekli çalışmaları yapmamızda yardımcı olur.

Uzaktan Algılama

Uzak sensörler, Dünya’dan yansıyan enerjiyi algılayarak veri toplar. Bu sensörler uydulara veya uçaklara monte edilebilir.

Uzak sensörler pasif veya aktif olabilir. Pasif sensörler dış uyaranlara tepki verir. Dünya yüzeyinden yansıyan veya yayılan doğal enerjiyi kaydederler. Pasif sensörler tarafından tespit edilen en yaygın radyasyon kaynağı yansıyan güneş ışığıdır.

Buna karşılık, aktif sensörler Dünya hakkında veri toplamak için dahili uyaranları kullanır. Örneğin, bir lazer ışını uzaktan algılama sistemi bir lazeri Dünya’nın yüzeyine yansıtır ve lazerin sensöre geri yansıması için geçen süreyi ölçer.

Uzaktan algılama, birçok farklı alanda geniş bir uygulama yelpazesine sahiptir:

Kıyı uygulamaları: Kıyı şeridi değişikliklerini izleyin, tortu taşınmasını izleyin ve kıyı özelliklerini haritalayın. Veriler, kıyı haritalama ve erozyonun önlenmesi için kullanılabilir.
Okyanus uygulamaları: Okyanus dolaşımını ve mevcut sistemleri izleyin, okyanus sıcaklığını ve dalga yüksekliğini ölçün ve deniz buzu izleyin. Okyanusları ve okyanus kaynaklarının en iyi nasıl yönetileceğini daha iyi anlamak için veriler kullanılabilir.
Tehlike değerlendirmesi: Kasırgaları, depremleri, erozyonu ve selleri takip edin. Veriler, doğal bir felaketin etkilerini değerlendirmek ve tehlikeli bir olaydan önce ve sonra kullanılacak hazırlık stratejileri oluşturmak için kullanılabilir.
Doğal kaynak yönetimi: Arazi kullanımını izleyin, sulak alanları haritalayın ve vahşi yaşam habitatlarını haritalayın. Veriler, kentsel büyümenin çevreye verdiği zararı en aza indirmek ve doğal kaynakların en iyi nasıl korunacağına karar vermeye yardımcı olmak için kullanılabilir.